今天我感到很高興也很感激成邦江順興公會的邀請,出席見證為這本伊華辭典首次舉辦的推展禮。作為主編,我慶幸有如此難得的機會,在此為這一本辭典的𧩙生談點感言:
這本伊華辭典是由牢內政治拘留者,在艱苦的環境中,經過一番努力而共同奮鬥出來的集體作品。紀得在上個世紀六十年代,砂拉越英殖民政府為了血腥鎮壓,正在蓬勃發展的反殖反帝運動,大肆逮捕通過和平與合法的憲制斗爭,爭取砂拉越自治獨立運動的志士。他們主要的是砂拉越人民聯合黨的幹部,黨員和群眾。就在公元一九六二年十二月十一日我就和這批黨員同志一起被捕,並暫時扣押在古晉三角坡的監獄。不久又把我們整批押至古晉對面港的Bukit
Siul集中營監禁。就在這裡,我從成邦江家裡寄來的一籃書堆中,翻到一套(屬於我姊夫郭永光的)由Scott
Howell 和Bailey先生編撰的伊英字典。這令我感到很驚喜,對它也很珍惜。
由於我是土生土長的成邦江人,生活在這伊班族居多的峇當魯河地區,從來就與他們來往甚深,因此除了對此本辭典有親切感外,還對它具有社會及文化的價值,很重視。我認為了迎合形勢發展的趨勢所需,自己有責任依它為藍本,編撰成一本實用的伊華辭典,可作為溝通種族間的關係和促進伊班族文化的發展的用途,盡點棉力。於是我就動起將它翻譯成中文的念頭。當我把這個意見提出來後,即受到牢裏同志們的歡迎,支持及鼓勵。於是我隨即着手進行編撰的工作,而他們也積極加予配合。在大家基於共同的信念及堅強的意志,依靠集體的智慧與力量,排除萬難,日夜趕工下,幸運地,以一年的時間完成了編撰的工作及安全把稿件送出監獄付梓之後,就發生了我們意想不到的不人道事件,那就是野蠻粗暴地把我們50位,被視為「死硬㤋子」的政治拘留者,強押到遠至西馬的峇都牙也監牢拘留虐待。然而,這本伊華字典終於在公元一九六六年間出版面世。當我們被押回古晉六里集中營後,我才聽到這件振奮人心的消息,並且還收到為我送進來一本剛出版的新辭典時,我切實感到無比的欣慰。讓我惜此機會向和我在一起,在那艰苦的環境中,並肩奮鬥,為完成這本在市面上罕見的辭典,作出無私奉獻的老朋友老同志,致以誠摯的謝意和崇高的敬意。
關於這本已絕版多時的辭典的重版問題,一直以來老朋友黃紀鄰都很表關心,還特別在其作品中以𡿨伊華辭典〉為題,刊登在「𣎴一樣的月光」的書中表達意見;而成邦江顺興公會的祕書吳皓賜則除了關心,還積極加以策劃及推動,在取得了主席鄭秋華的支持後,通過理事會作出決定,而出資再版及再度推廣它。在此我對順興公會諸理事具有遠見及明智的做法,表示讚賞及謝意。讓我祝願及期待這本辭典在今天的推展禮後,能取得熱烈的反應和支持,並達到主席鄭秋華先生所期待的那樣:為砂拉越州多元族群的和諧交流增添注腳,同時激起我族子弟學習友族同胞語言,共存共榮,為州的前進努力。
最後我衷心感謝,所有前來支持和出席見證這項推展禮的新老朋友及貴賓,特別是主賓YB
DATUK Francis Harden出席主持這項推展儀式。
Kumus Iban Tionghoa tu digaga dalam jil oleh aku enggau bala
kaban kaban SUPP ti ditankap maia 11-12-1962 , ketegal belabang enggau
perintah British coloni kena jalai ti aman titeh ke cara adat sestem
demokesi. Leboh kami dipindah ari jil Kuching gagai detention camp bukit siul
di diseberai sungai Kuching, aku nerima siti bakol bup surat ari rumah aku di
Simanggang, alai dia ditemu aku enggau gaga ati sabuah kamus ari jako Iban ke
jako English di gaga oleh Scott, Hawell & Bailey ti amat bernilai. Aku
sayau amai ka ia, lalu pikir dalam ati, enti ia oleh dinyalin aku ari jako Iban
ngagai jako Tionghoa pan manyau berguna ti tau kena ia bergaul pangan diri
antara rabang bansa , pia megah agi tau tolong ka bangsa sama sama ngemansang ka
kebudayaan (culture ) bansa diri empu lebih agi engi ke bansa Iban empu.
Penemu
aku baka nya disetuju lalu disokong bala kaban bukai. Udahnya pengawa penyalin
aku pan balat di tolong sida enggau bekerja benar,gambi ka semua pengawa tu di
temu magang. Pengujong sekali Kamus Iban Tionghoa tu pan udah dichelak
lalu di keluar ka moa mensia maioh ba taun 1966. Tang laboh maia nya kami
agi dalam jil di detention camp Kuching.Aku deka ngambi peluan tu meri tinggi
tinggi terima kasih ngagai bala kaban ti bisi tolong aku sama sama bendar temu
gaga ka kamus tu,taja di dalam pendiau ti susah paya labuh nya;terimakasi ti
tinggi deka pan dimeri ngagai Soon Heng Soceity ti Ngator ka Majlis perlancaran
Kamus Iban Tionghoa tu. Lebeh2 agi terima besai deka dimeri ngagai YB Datuk
Francis Harden ti ngator ka perlancaran tu enggau rasmi lemai sari tu.
No comments:
Post a Comment